1990

Gedenkboek

110 jaar RijksHBS

blad 15

A. Van gemeente naar rijk ...
 

door drs. H. S. M. Korsten

Minister Thorbecke richtte zich in juli 1863 tot die gemeenten, welke voor vestiging van een hogere burgerschool in aanmerking kwamen met de vraag of zij tot oprichting van een dergelijke school wensten over te gaan. Volledig in overeenstemming met zijn liberale opvattingen, liet hij hierbij het initiatief aan de gemeenten. Als Gemeente en Rijk tot een positief besluit gekomen waren, werd aan het betreffende gemeentebestuur gevraagd welk gebouw, materiaal en/of eventuele verzamelingen beschikbaar gesteld konden worden (1).

Als eerste in Limburg werd bij de aanvang van de cursus 1864-1865 in Roermond gestart met een Rijks Hogere Burgerschool met 5-jarige cursus. Dit tot groot ongenoegen van Mgr. Paredis, de bisschop van Roermond. Hij trok ten strijde tegen de godsdienstloze school en tegen ongeloof en materialisme. Hij eiste zonder meer van de Limburgse openbare school, dat zij katholiek zou zijn. Dankzij de invloed van de geestelijkheid en de nagenoeg homogeen katholieke en pro-kerkelijke samenstelling van de meeste gemeentebesturen had de bisschop een vaste greep op het onderwijs (2).

Gezien tegen deze achtergrond lijkt het logisch te veronderstellen, dat de gemeenteraad van Venlo op 23 augustus 1865 besloot tot de stichting van een driejarige stedelijke HBS in plaats van een driejarige Rijks-HBS.

De Gemeente ontving van het Rijk een jaarlijkse subsidie van 4000 gulden. De Hogere Burgerschool werd gevestigd op de Markt aan de westkant van het stadhuis in het latere administratiegebouw. Een gebouw, nauwelijks geschikt voor het geven van onderwijs door zijn veel te kleine lokalen, zonder speelplaats of conciergewoning en met een groot aantal andere tekortkomingen.

Het beheer over de school was in handen van burgemeester en wethouders. De school telde drie leerjaren, maar gezien het peil van het lager onderwijs achtte men het raadzaam om een voorbereidend jaar aan de driejarige cursus vooraf te doen gaan (3).